In 2026 bestaat Westervoort 1300 jaar. De geschreven geschiedenis van Westervoort (toen Westvoert) begint in het jaar 726. De Utrechtse bisschop Willibrord vertrouwt zijn metgezel Werenfried de zielzorg in Elst en Westervoort toe.

Werenfried, Het Godsoordeel – De ossen lopen naar Elst” Tekening door Cees Heuff, Gelre, leven tussen de rivieren, uitgave Stichting Meander en Stichting VVV Gelders Rivierengebied. (1979) Pag. 11.

De huidige ‘poort naar de Liemers’ is in de vroege middeleeuwen een agrarische gemeenschap. De mensen leven er in hoofdzaak van landbouw en veeteelt. Mensen wonen in schamele daghuurdershuisjes, pachthoeven of grote bezittingen, zoals onder meer de havezaten Hamerden, Vredenburg, Lensenburg en Emmerik. Ingesloten tussen Rijn en IJssel, ontwikkelt Westervoort zich in de daaropvolgende eeuwen tot een dorp waarin, naast de agrarische bedrijvigheid, in bredere zin. Zo dragen de kleigronden bij aan de steenfabrieken in de negentiende eeuw. De groei van de gemeenschap draagt ook bij aan de komst van ambachtslieden, een heuse dorpsbrouwerij en een destilleerderij, een rosmolen en een meelfabriek.

De Werenfriedkerk aan de Kerkweg, tekening Jan de Beijer. 
De meelfabriek in Westervoort

De ligging aan de rivieren zorgt voor bedrijvigheid en verkeer. Zo vormt een veer al in 1295 een verbinding tussen Arnhem en de Liemers (en daarmee tussen de latere Randstad en Duitsland). Halverwege de zeventiende eeuw wordt deze vervangen door een schipbrug en in 1856 wordt de eerste vaste spoorbrug van Nederland geopend. De brug is ontworpen en uitgevoerd door de Engelse ingenieur Edwin Clark, naar het voorbeeld van al bestaande bruggen in Engeland. In 1901 wordt en nieuwe, hoger gelegen, spoorbrug en een verkeersbrug geopend.

De spoorbrug in 1901, bron: Gelders Archief

De ligging aan de rivieren vormt ook aanleiding tot vele gevechten in en rond Westervoort. Zo vechten de Spanjaarden, geuzen en Staatsen hier tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Later, het is dan 17-18e eeuw, proberen Franse troepen ook in de Liemers het rijke Holland op de knie te krijgen. Veel later, vormen de bruggen in Westervoort aan het begin en aan het einde van de Tweede Wereldoorlog het toneel van gevechten. De aanwezigheid van Fort Geldersoord en Fort Westervoort getuigen van het strategische belang van Westervoort en haar directe omgeving.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw wordt Westervoort als groeikern aangewezen. De bevolking en de bebouwing breidt zicht dan in ras tempo uit.